توبه از سرقت (قرآن)از موارد توبه که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «سرقت» است. ۱ - پذیرش توبه از سرقتپذيرش حتمى توبه دزد از جانب خداوند، در صورت اصلاح خويش: «والسّارِقُ والسّارِقَةُ فاقطَعوا ايدِيَهُما ... • فَمَن تابَ مِن بَعدِ ظُلمِهِ واصلَحَ فَانَّ اللَّهَ يَتوبُ عَلَيهِ انَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيم؛دست مرد دزد و زن دزد را، به كيفر عملى كه انجام داده‌اند، به مقدار چهار انگشت قطع كنيد. ... و هر كس كه پس از ستم كردن، توبه و جبران نمايد، خداوند توبه او را مى‌پذيرد؛ و از اين مجازات، معاف مى‌شود؛ زيرا خداوند، آمرزنده و مهربان است.» ۲ - آثار توبه از سرقتسقوط حدّ سرقت، در صورت توبه دزد قبل از كشف سرقت و دستگيرى وى: «والسّارِقُ والسّارِقَةُ فاقطَعوا ايدِيَهُما ... • فَمَن تابَ مِن بَعدِ ظُلمِهِ واصلَحَ فَانَّ اللَّهَ يَتوبُ عَلَيهِ انَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيم؛دست مرد دزد و زن دزد را، به كيفر عملى كه انجام داده‌اند، به مقدار چهار انگشت قطع كنيد. ... و هر كس كه پس از ستم كردن، توبه و جبران نمايد، خداوند توبه او را مى‌پذيرد؛ و از اين مجازات، معاف مى‌شود؛ زيرا خداوند، آمرزنده و مهربان است.» از امام باقر يا امام صادق علیهماالسلام درباره دزدى كه پيش از دستگيرى و اطّلاع بر سرقت، توبه كند و اصلاح شود نقل شده كه حدّ بر او جارى نمى‌شود. ۳ - شرط توبه از سرقتتأمين خسارتهاى ناشى از دزدى، شرط پذيرش توبه سارق: «والسّارِقُ والسّارِقَةُ فاقطَعوا ايدِيَهُما ... • فَمَن تابَ مِن بَعدِ ظُلمِهِ واصلَحَ فَانَّ اللَّهَ يَتوبُ عَلَيهِ انَّ اللَّهَ غَفورٌ رَحيم؛دست مرد دزد و زن دزد را، به كيفر عملى كه انجام داده‌اند، به مقدار چهار انگشت قطع كنيد. ... و هر كس كه پس از ستم كردن، توبه و جبران نمايد، خداوند توبه او را مى‌پذيرد؛ و از اين مجازات، معاف مى‌شود؛ زيرا خداوند، آمرزنده و مهربان است.» مصداق مورد نظر از اصلاح به مناسبت مورد، تأمين خسارتهايى است كه دزد به صاحبان كالا وارد ساخته است. ۴ - دیدگاه فقهی امام خمینیامام خمینی درباره توبه سارق در تحریرالوسیله می‌نویسد: «ولو تاب قبل قیام البیّنة وقبل الاقرار سقط عنه الحدّ، ولو تاب بعد الاقرار یتحتّم القطع، وقیل: یتخیّر الامام (علیه‌السّلام) بین العفو و القطع.» [۸]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۲۲، کتاب الحدود، الفصل الخامس فی حد السرقة، القول فیما یثبت به، مسالة۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
و اگر بعد از قیام بیّنه توبه نماید یا انکار کند، قطع می‌شود. و اگر قبل از قیام بیّنه و قبل از اقرار، توبه کند حدّ از او ساقط می‌شود. و اگر بعد از اقرار توبه نماید، قطع حتمی است و بعضی گفته‌اند که امام (علیه‌السلام) بین عفو و قطع مخیّر است. و «اگر دو مرتبه اقرار کند سپس انکار نماید، آیا قطع می‌شود یا نه؟ احوط (استحبابی) دومی است ولی ارجح اولی می‌باشد. و اگر بعد از یک مرتبه اقرار، انکار نماید مال از او گرفته می‌شود ولی قطع نمی‌شود.» [۹]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۲۲، کتاب الحدود، الفصل الخامس فی حد السرقة، القول فیما یثبت به، مسالة۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۴.۱ - موجبات دیگر سقوط حداگر قبل از بردن مرافعه نزد حاکم، او را عفو نماید، حدّ ساقط می‌شود. و همچنین است اگر مال را قبل از بردن مرافعه نزد حاکم، به او ببخشد. ولی اگر آن را نزد حاکم ببرد حدّ ساقط نمی‌شود و همچنین است اگر بعد از مرافعه نزد حاکم، آن را ببخشد. و اگر مالی را بدزدد سپس با خریدن و مانند آن، قبل از بردن نزد حاکم و ثبوت آن، آن را مالک شود، حدّ ساقط است و اگر بعد از آن باشد ساقط نمی‌شود. [۱۰]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۳، تحریرالوسیلة، ج۲، ص۵۲۴، کتاب الحدود، الفصل الخامس فی حد السرقة، القول فی اللواحق، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۵ - پانویس۶ - منبع• مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۹، ص۱۰۴، برگرفته از مقاله «موارد توبه (سرقت)». • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |